Veel ambitieuze ondernemers streven naar groei. Dat is ook te merken aan de advertenties van hun toeleveranciers. Zelfs de meest onwaarschijnlijke partij belooft groei voor je bedrijf. Mendeleo niet. Nergens op onze website of elders zul je ons groei horen aanprijzen. Waarom niet?
Gunnen wij onze klanten niet het allerbeste? Uiteraard wel, maar dat is niet per se groei. Wij streven naar vooruitgang. En dat is niet altijd hetzelfde als groei.
Dat gaat wel heel ver, denk je misschien. Zelfs als je gelooft dat groei niet het hoogste goed is. Toch is het zo. Laat het me uitleggen.
De wereld is groot. Maar niet eindeloos. Onze middelen zijn beperkt. Als iedereen eindeloos door zou groeien, dan bereiken we vroeg of laat een grens. Een punt waarbij we meer gebruiken dan de aarde kan opleveren. Zelfs een kind snapt dat dat niet houdbaar is.
Dat punt lijkt misschien ver weg, maar dat is moeilijk in te schatten. Mensen kunnen vrij redelijk lineair vooruit kijken, maar ons gevoel laat ons in de steek bij exponentiële groei. Als je uitgaat van een bescheiden groei van 2% per jaar sinds het einde van de middeleeuwen, dan ziet dat er als volgt uit.
De eerste 250 jaar lijkt de lijn nauwelijks van de grond te komen, terwijl deze in de laatste ca. 25 jaar als een raket omhoog gaat. En de toekomstige groei neemt, in absolute zin, alleen maar sneller toe.
Laten we eens naar de economische groei van Engeland/het Verenigd Koninkrijk kijken.
Let op, dit is het BBP per hoofd van de bevolking. De bevolking is ongeveer vertwintigvoudigd in deze periode, dus de totale economie is nog veel sneller gegroeid. En het gebruik van grondstoffen en andere middelen ook. Hoe lang kan dat doorgaan? Nog eens 25 jaar? Of 250? Vast geen 2500, wel?
Zulke opmerkingen zijn vaker geplaatst. De Amerikaanse bioloog Paul Ehrlich voorspelde in 1968 (onjuist) dat er in de jaren '70 massale sterfte zou optreden als gevolg van hongersnoden. Twaalf jaar eerder voorspelde de Amerikaanse geoloog Marion King Hubbert een vergelijkbaar fenomeen, maar dan m.b.t. aardolie, de zogeheten 'peak oil'. Dit controversiële concept is te complex om hier in detail te beschouwen, maar de achterliggende gedachte is hetzelfde: de olievoorraad is eindig, dus als de productie door blijft gaan, dan bereiken we ooit een limiet en dat zal de economie onderuit halen.
Deze doemscenario’s zijn tot op heden niet uitgekomen. En misschien kunnen we de dans nog lange tijd ontspringen. Toch lijkt het vooral een kwestie van 'wanneer' en niet van 'of'. Volgens mij zitten we pas goed als we een volledig circulaire economie (en een stabiele wereldbevolking) hebben.
Dat de wereldwijde groei beperkt is, wil echter niet automatisch zeggen dat een afzonderlijk bedrijf niet kan groeien. Er zijn momenten waarop een groei gerechtvaardigd of zelfs (vanuit het perspectief van dat bedrijf) noodzakelijk is. Met name als er een nieuwe technologie opduikt, is er een kans om te groeien. Of als de concurrentie steken laat vallen en consumenten niet goed worden bediend.
Maar dat laatste is alweer discutabel. Om twee redenen. Ten eerste is er soms sprake van een schijnbare behoefte en geen werkelijke noodzaak. De markt is de laatste decennia overspoeld met overbodige producten en diensten. Consumenten kopen dat wel, maar of ze er nou altijd beter van worden... Denk maar aan sigaretten.
De andere reden is dat de groei van de een vaak ten koste gaat van een ander. Niet jouw probleem, maar wel een maatschappelijk/fundamenteel probleem. Eerder schreef ik dat concurrentie leidt tot strijd, dat strijd leidt tot destructie en dat destructie vooruitgang vaak in de weg staat. Mendeleo streeft naar vooruitgang i.p.v. groei.
Hogere klanttevredenheid of medewerkerstevredenheid, meer voldoening uit je werk, meer vrije tijd of betere producten/diensten. Het zijn allemaal heel goede richtingen voor vooruitgang binnen je bedrijf. Uitstekende aanvullingen op groei. Veel ondernemers die ik ken, streven naar zulke doelen. En door vooruitgang als oogmerk aan te houden, geven we ze de keuzevrijheid om zich te ontwikkelen in een richting die zij willen.
